Κ. Μάλαμα : Καταφέρατε να κάνετε το Υπουργείο Πολιτισμού, κυριολεκτικά εχθρό του πολιτισμού.

Τοποθέτηση Κυριακής Μάλαμα στην επίκαιρη επερώτηση του ΣΥΡΙΖΑ για τα προβλήματα του πολιτισμού. Ολομέλεια Βουλής 20.11.2020

Συζητάμε σήμερα, κυρία Υπουργέ, για τον πολιτισμό σε φόντο μαύρο, φόντο μαύρο διότι οι μέρες που διανύουμε είναι οι χειρότερες για τον πολιτισμό στην Ελλάδα εδώ και δεκαετίες. Η θητεία σας έχει σηματοδοτήσει τα χειρότερα αδιέξοδα για τους καλλιτέχνες, για τους δημιουργούς και για τους εργαζόμενους στον πολιτισμό συνολικότερα. Δείξατε με το δάχτυλο τους ανθρώπους της τέχνης και τελικά τους χρεώσατε, ούτε λίγο ούτε πολύ, ότι αδίκως διαμαρτύρονται γιατί δουλεύουν «μαύρα». Αυτή η προσέγγιση, δυστυχώς, δεν είναι μόνο δική σας.

Πολιτισμός: στοιχείο απαραίτητο για την ίδια τη ζωή, για την ίδια την ύπαρξη. Οι άνθρωποι του πολιτισμού σας εγκαλούν, γιατί δεν τους έχετε στηρίξει, γιατί δεν έχετε ασχοληθεί ουσιαστικά με την κατάρτιση υγειονομικών πρωτοκόλλων, ώστε να λειτουργήσουν οι χώροι της τέχνης. Σας προσάπτουν, επίσης, ότι στο επίπεδο της επιδοματικής στήριξης οι συγκεκριμένοι εργαζόμενοι είναι κυριολεκτικά ξεχασμένοι από το κράτος.

Από τις πράξεις σας φαίνεται ξεκάθαρα ότι αντιμετωπίζετε τον πολιτισμό ως πρόβλημα κι ως εμπόδιο. Δεν είναι μόνο τα όσα κάνατε ή καλύτερα τα όσα δεν κάνατε για τον πολιτισμό κατά τη διάρκεια της κρίσης, αλλά και τα όσα σχεδιάζατε για τον πολιτισμό και πριν από την κρίση. Ό,τι σας ασκεί κριτική το εκλαμβάνετε ως τεράστιο βάρος. Ό,τι δεν εξυπηρετεί τις ιδεολογικές σας εμμονές, ό,τι σας αμφισβητεί είναι για σας προτιμότερο να τεθεί σε lockdown. Και δυστυχώς, αυτό δεν αφορά μόνο τον σύγχρονο πολιτισμό, την καλλιτεχνική δημιουργία που σήμερα υποφέρει στη χώρα μας. Αφορά και την πολιτιστική μας κληρονομιά, αφορά και τον αρχαίο πλούτο μας και τους αρχαιολογικούς μας θησαυρούς.

Στην αρχή είχατε τη φαεινή ιδέα να ιδιωτικοποιήσετε τα μουσεία μας. Προσπαθήσατε να αλλάξετε νομική μορφή στο Αρχαιολογικό Μουσείο της Αθήνας, έπειτα αλλάξατε τη σύνθεση του ΚΑΣ, για να μπορεί χωρίς πρόβλημα να συναινεί στις διάφορες επιλογές σας. Στη συνέχεια επισκεφθήκατε την Πρόεδρο του Συμβουλίου της Επικρατείας, λίγες μόλις μέρες πριν από την εκδίκαση της υπόθεσης των αρχαίων της Βενιζέλου. Σας ενοχλούν τα αρχεία των Σκουριών; Να φύγουν και όλα τα υπόλοιπα που είπαν προηγουμένως οι συνάδελφοι! Σας εμποδίζουν τα αρχαία στη Βενιζέλου; Σκόνη να γίνουν! Θέλετε να “περιπατείτε” στην Ακρόπολη; Τσιμέντο να γίνει! Φτιάξατε, λοιπόν, ένα Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο, «πλυντήριο» κυριολεκτικά και διαλύετε την πολιτιστική μας κληρονομιά κομμάτι κομμάτι.

Στον Σταθμό της Βενιζέλου εξελίσσεται ένα έγκλημα. Λέτε ότι μπορείτε να απομακρύνετε κομματάκι κομματάκι ένα τεράστιο βυζαντινό αστικό σταυροδρόμι χωρίς να το καταστρέψετε. Ψεύδεστε! Κανένα τέτοιο έργο δεν έχει γίνει ποτέ στην Ελλάδα. Σας καταθέσαμε προηγουμένως τις μελέτες. Το κόστος μιας τέτοιας παρέμβασης είναι αδύνατον να υπολογιστεί. Καμμία εγγύηση ασφάλειας, καμμία επιστημονική βάση. Και όλοι αναρωτιούνται -είστε και αρχαιολόγος, κυρία Υπουργέ- πώς είναι δυνατόν να υποστηρίζετε αυτήν την άποψη. Στη βάση ποιας μελέτης, στη βάση ποιας λογικής, αν όχι εκείνης του εργολαβικού κέρδους;

Θα καταθέσω στα πρακτικά την απόφαση του Συμβουλίου της Europa Nostra που ζητάει να διατηρηθούν επιτόπου οι αρχαιότητες της Θεσσαλονίκης. Και αφού ακολουθεί η απόφαση, λίγο πριν το τέλος καταλήγει και λέει τα εξής: «Επομένως η διαφύλαξη της αυθεντικότητας αυτών των αρχαιοτήτων μέσω της κατά χώραν διατήρησής τους αποτελεί και προϋπόθεση για την πιθανή μελλοντική επιτυχημένη ένταξή τους στον Κατάλογο Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO. Ως γνωστόν, η Σύμβαση Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO αποκλείει ρητά από την καταχώρηση ως μνημείο παγκόσμιας κληρονομιάς τις αρχαιότητες που έχουν αφαιρεθεί και αργότερα επανατοποθετηθεί.». 

Κυρία Υπουργέ, στον χώρο του πολιτισμού η απαξίωση των κυβερνητικών επιλογών είναι καθολική. Καταφέρατε να κάνετε το Υπουργείο Πολιτισμού κυριολεκτικά εχθρό του πολιτισμού. Εμείς σας λέμε για τελευταία φορά «αλλάξτε ρότα, στηρίξτε τους ανθρώπους του πολιτισμού και προστατέψτε την πολιτιστική κληρονομιά.». Κι επειδή οι καλλιτέχνες και οι εργαζόμενοι του πολιτισμού δεν έχουν να καλύψουν ούτε καν τις βασικές τους ανάγκες κι επειδή έχετε την τάση να αμφισβητείτε τον ΣΥΡΙΖΑ, θα ήθελα επίσης να καταθέσω στα πρακτικά δύο έγγραφα. Το πρώτο αφορά τα συσσίτια που διοργανώνει ο Σύλλογος Μουσικών Βορείου Ελλάδος για τους ανθρώπους του πολιτισμού οι οποίοι αντιμετωπίζουν εντονότατο πρόβλημα επιβίωσης. Συσσίτια το 2020! Σας τα καταθέτω στα Πρακτικά και σας καλώ να τα μελετήσετε με πολύ μεγάλη προσοχή, γιατί οι πολιτικές σας έχουν οδηγήσει τον κόσμο του πολιτισμού κυριολεκτικά στην πείνα.

Το δεύτερο έγγραφο που κατέθεσα, πάλι από τον Σύλλογο Μουσικών, αφορά την πρόσβαση των ανασφάλιστων καλλιτεχνών σε βασικές υπηρεσίες υγείας. Το κοινωνικό ιατρείο Θεσσαλονίκης υποκαθιστά το κράτος για τους καλλιτέχνες, σε σχέση με την κάλυψη των υγειονομικών τους αναγκών, γιατί εσείς ως Κυβέρνηση αδιαφορήσατε πλήρως. Ως τελευταίο σημείο, θα ήθελα να αναφερθώ σε ένα γεγονός για το οποίο δεν σας ακούσαμε να παίρνετε καμμία θέση. 

Πριν από μερικές ημέρες στη Θεσσαλονίκη μία μουσικός του δρόμου πήγε να παίξει μουσική και η αστυνομία της καταλόγισε πρόστιμο 500 ευρώ για κάλυψη πεζοδρομίου και για άσκοπη μετακίνηση. Περιμέναμε όλοι μας μία δήλωση καταδίκης σας γι’ αυτή τη συμπεριφορά των δυνάμεων της τάξης. Περιμέναμε, επίσης, την παρέμβασή σας για να ακυρωθεί το απαράδεκτο αυτό πρόστιμο σε έναν καλλιτέχνη που προσπαθεί να επιβιώσει. Όμως, δεν ακούσαμε τίποτα, τίποτα απολύτως! Όπως δεν έχετε και τίποτα να πείτε και στο σύνολο του κόσμου του πολιτισμού που θα περάσει έναν ολόκληρο χειμώνα ξεχασμένος στα αζήτητα της κυβέρνησης σας. Όμως, να είστε σίγουροι ότι ο πολιτισμός δεν θα σας ξεχάσει όταν έρθει η ώρα και θα σας στείλει το μήνυμα. Και τότε, δεν θα μπορείτε να κάνετε ότι δεν το ακούτε, κυρία Υπουργέ.